Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τίμπορ Ντέρι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
 Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|22|11|2024}}
Τίμπορ Ντέρι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Déry Tibor (Ουγγρικά)
Γέννηση18  Οκτωβρίου 1894[1][2][3]
Βουδαπέστη[4][5]
Θάνατος18  Αυγούστου 1977[1][2][3]
Βουδαπέστη[6]
Τόπος ταφήςFarkasréti Cemetery[7]
Χώρα πολιτογράφησηςΟυγγαρία[8]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΟυγγρικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΟυγγρικά[9]
Ισπανικά
Ιταλικά
Γαλλικά
Γερμανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμεταφραστής
δημοσιογράφος
συγγραφέας[10]
ποιητής[11][10]
σεναριογράφος[12]
θεατρικός συγγραφέας[10]
ΕργοδότηςNyugat
Περίοδος ακμής1917
Οικογένεια
ΣύζυγοςPaula Oravecz
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσειςβραβείο Κόσουτ (1948)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Τίμπορ Ντέρι (Tibor Déry) ήταν Ούγγρος διηγηματογράφος.

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στη Βουδαπέστη στις 18 Οκτωβρίου 1894. Προερχόταν από μια αστική οικογένεια εβραϊκής καταγωγής. Λόγω της αυστριακής καταγωγής της μητέρας του, θα περίμενε κανείς ότι στην οικογένεια του μιλούσαν στα γερμανικά. Ωστόσο, ο Ντέρι μεγάλωσε σε ένα ουγγαρόφωνο περιβάλλον και συνεπώς έγραψε εξαρχής στα ουγγρικά. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στο εμπόριο, έζησε την περίοδο 1911–1912 στη Σουηδία.

Από το 1913 έως το 1918 εργάστηκε στο πριονιστήριο ενός θείου του. Καθώς ήταν Κομμουνιστής έλαβε μέρος στην εξέγερση του 1919 και υποστήριξε την Ουγγρική Δημοκρατία των Σοβιέτ. Μετά τη διάλυση του κράτους των Σοβιέτ, έζησε εξόριστος, αρχικά στην Αυστρία, όπου στη Βιέννη συνεργάστηκε με τα περιοδικά «Bécsi Újság Magyar» (Ουγγρική Βιεννέζικη εφημερίδα) και «Ma» (Σήμερα). Στη συνέχεια πήγε στη Γαλλία όπου πέρασε την περίοδο 1924-1926, και από το 1929 έως το 1935 έζησε σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Γερμανίας. Το 1933, έζησε για λίγο στο Ντουμπρόβνικ, και την περίοδο των Χριστουγέννων επέστρεψε στη Βιέννη, όπου ενίσχυσε τους Σοσιαλδημοκράτες αλλά και τον Ερυθρό Σταυρό. Το Φεβρουάριο του 1934 συμμετείχε στον εμφύλιο πόλεμο στο πλευρό των Σοσιαλδημοκρατών, μετά την ήττα των οποίων αναγκάστηκε να καταφύγει στη Μαγιόρκα. Την περίοδο αυτή συνεργάστηκε με την εφημερίδα «Dokumentum». Στο Βερολίνο, ήρθε σε επαφή με τον Βάλντεν Χέρβαρθ και την εφημερίδα του, που τιτλοφορούνταν «Sturm». Μέχρι τότε, είχε γράψει μόνο μερικά ποιήματα και σουρεαλιστικά μυθιστορήματα. Εξέδιδε επίσης την κομμουνιστική εφημερίδα «Gondolat» (Ιδέα), η οποία αργότερα κυκλοφόρησε νόμιμα. Το 1938, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Χόρτυ, φυλακίστηκε επειδή μετέφρασε το βιβλίο «Επιστροφή από την ΕΣΣΔ» του Αντρέ Ζιντ. Το 1939 ταξίδεψε στη Ρουμανία και την περίοδο 1940-1941 έζησε στην παρανομία.

Μετά το 1945, υποστήριξε την κομμουνιστική κατάληψη της εξουσίας, αλλά σύντομα ήρθε σε σύγκρουση με το σταλινισμό. Το 1947 διετέλεσε εκδότης του περιοδικού «Csillag» (Αστέρι). Το 1948 ήταν ο πρώτος που έλαβε το πλέον σημαντικό βραβείο της Ουγγαρίας σήμερα, το Βραβείο Κοσούθ. Ως ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς του παράνομου κομμουνιστικού κινήματος, απήλαυσε μεγάλο κύρος. Το 1952, όμως, συγκρούστηκε με τον Υπουργό Πολιτισμού Τζόσεφ Ρεβέ, ο οποίος αποτελούσε τον μοναδικό ηγεμόνα της ουγγρικής πολιτιστικής ζωής. Ο Ρεβέ επέκρινε το δεύτερο τόμο του μυθιστορήματος «Felelet» (Απάντηση) του Ντερί, και κατηγόρησε το συγγραφέα για το «Abweichlertum».

Μαζί με άλλους αριστερούς διανοουμένους, όπως ο Γκέοργκ Λούκατς, ο Ντερί υπήρξε ένας από τους πρωτοπόρους της πνευματικής εξέγερσης του 1956. Υποστήριξε το κίνημα του Ίμρε Νάγκυ και έλαβε ενεργό μέρος στην επανάσταση. Οι συγγραφείς Γκίλα Ιλιές και Ιστβάν Ορκένι ήταν ομοϊδεάτες του. Μετά την αποτυχία της επανάστασης του 1957, καταδικάστηκε σε εννέα χρόνια φυλάκιση, απελευθερώθηκε όμως το 1960. Μέχρι το 1962 τα έργα του ήταν απαγορευμένα. Την περίοδο αυτή μετέφρασε έργα Γερμανών συγγραφέων, όπως «Ο Αιμίλιος και ο ντετέκτιβ» του Έριχ Καίστνερ το 1957 και «Οι αλεπούδες στο αμπέλι» του Λιόν Φοιχτβάνγκερ το 1963. Μετά από ένα σύγγραμμα αυτοκριτικής, το οποίο ήταν υποχρεωμένος να γράψει, ανέκτησε και πάλι τη φήμη του στην Ουγγαρία, όπου πλέον τα έργα του μπορούσαν να τυπωθούν εκ νέου.

Πέθανε στη Βουδαπέστη στις 18 Αυγούστου 1977. Από το 1984 απονέμεται στη μνήμη του το «βραβείο Τίμπορ Ντέρι».

Έργα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Lia (Λία), 1917
  • Az óriáscsecsemő, 1926
  • A befejezetlen mondat (Η ημιτελής πρόταση), μυθιστόρημα, entstanden 1934-1938, erschienen 1947 (επαν. Der unvollendete Satz, Ανατολικό Βερολίνο 1954)
  • Felelet (Απάντηση), μυθιστόρημα, 1950 (επαν. Die Antwort, Ανατολικό Βερολίνο 1952)
  • Niki. Egy kutya története (Νίκι. Η ιστορία ενός σκύλου), μυθιστόρημα, 1956 (επαν. Niki oder Die Geschichte eines Hundes, Φρανκφούρτη1958)
  • Szerelem, Διηγήματα 1963
  • G. A. úr X.-ben. (Ο κύριος Α. Γκ. στην πόλη του Χ.), μυθιστόρημα 1964 (επαν. Herr G. A. in X., Φρανκφούρτη 1966)
  • A kiközösító, μυθιστόρημα 1966 (επαν. Ambrosius, Φρανκφούρτη 1968)
  • Kedves bópeer! Roman 1973 (επαν. Lieber Schwiegervater, Φρανκφούρτη 1976)
  • Itélek nincs, Erinnerungen 1969 (επαν. Kein Urteil, Φρανκφούρτη 1972)
  • Képzelt riport egy amerikai popfesztiválról Novelle 1971 (επαν. Imaginäre Reportage von einem amerikanischen Popfestival)

Σε γερμανικές μεταφράσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Der unvollendete Satz. (Η ημιτελής πρόταση) Φρανκφούρτη 1957
  • Der Riese. (Ο γίγαντας) Διήγημα, Βισμπάντεν 1958
  • Die portugiesische Königstochter (Η πορτογαλέζα πριγκίπισσα), διηγήματα, Φρανκφούρτη 1959
  • Anna Petri (Άννα Πέτρι), μυθιστόρημα, Ανατολικό Βερολίνο 1959
  • Ein fröhliches Begräbnis und andere Erzählungen (Μία ευχάριστη κηδεία και άλλα διηγήματα), Φρανκφούρτη 1963
  • Rechenschaft und andere Erzählungen (Ξεκαθάρισμα λογαρισμών και άλλα διηγήματα), Φρανκφούρτη 1964
  • Spiele der Unterwelt (Παιχνίδια του υποκόσμου), Λειψία 1968
  • Erdachter Report über ein amerikanisches Pop-Festival (Φανταστική διήγηση ενός αμερικάνικου ποπ φεστιβάλ), μυθιστόρημα, Ανατολικό Βερολίνο 1974
  • Der Amokläufer. Εικονογραφημένη ιστορία. Βουδαπέστη 1985
  • Ein feiner alter Herr. Διηγήματα. Ανατολικό Βερολίνο 1988
  • Liebe = Love. (Αγάπη = Love) Βουδαπέστη 1992
  • Gefängnisbriefe (Γράμματα της φυλακής) Οι επιστολές που έστελνε ο Τίμπορ Ντέρι στη μητέρα και τη σύζυγό του την περίδο 1957-60. Βουδαπέστη 1999

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11899724n. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) Discogs. 1919104. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  7. ↑ 7,0 7,1 Ανακτήθηκε στις 9  Σεπτεμβρίου 2019.
  8. ↑ LIBRIS. Εθνική Βιβλιοθήκη της Σουηδίας. 13  Νοεμβρίου 2012. libris.kb.se/katalogisering/64jmr5cq1n5dn0b. Ανακτήθηκε στις 24  Αυγούστου 2018.
  9. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11899724n. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/19167. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  11. ↑ Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  12. ↑ Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Leopold Hoffmann: Die Revolte der Schriftsteller gegen die Annullierung des Menschen. Tibor Déry und Marek Hlaska (Η εξέγερση των συγγραφέων κατά της ακύρωσης του λαού, Τίμπορ Ντέρι και Μάρεκ Χλάσκα). Λουξεμβούργο 1961 (Γερμανικά)
  • Μάριο Στζενέζι: Tibor Déry (Τίμπορ Ντέρι). Στουτγκάρδη: Kohlhammer, 1970 (Γερμανικά)
  • Ferenc Botka: Begegnungen, Interferenzen. Gyula Illyes, Tibor Déry. Gedenkausstellung im Literaturmuseum Petöfi, Budapest, 24. Oktober 1985 bis April 1986. Katalog. (Γκίλα Ιλιές, Τίμπορ Ντέρι, Αναμνηστική έκθεση στο μουσείο λογοτεχνίας Πετέφι στη Βουδαπέστη από τις 24 Οκτωβρίου του 1985 έωςτον Απρίλιο του 1986). Βουδαπέστη 1985 (Γερμανικά)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Tibor Déry στο Wikimedia Commons


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τίμπορ_Ντέρι&oldid=9807256"